ថៃ្ងទី ២៦ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ ដោយ មិត្រប្រជាប្រិយ បាត់ដំបង: ហ៊ុមព័ទ្ធជុំវិញដោយទ្រើងដើមទំពាំងបាយជូរ គេហដ្ឋានដែលស្ថិតនៅស្រុកបាណន់ ចម្ងាយប្រមាណ១៣គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងបាត់ដំបង បានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងបរទេសជាច្រើននាក់ទៅទស្សនាទីនោះ រាល់ថ្ងៃ។ ផ្ទះនេះជាកម្មសិទ្ធិរបស់គ្រួសារ ចាន់ ថៃឈឿងដែលបានដាំទំពាំងបាយជូរមុនគេបង្អស់នៅក្នុងព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ន លោក ឈឿង ដែលជាអ្នកចម្ការដំណាំទំពាំងបាយជូរផ្ទាល់ បានផលិតស្រាក្រហមពីផលិតផលកសិកម្មរបស់លោក ហើយក្លិនដ៏ឈ្ងុយរបស់ស្រានោះបានសាយភាយដល់ឃានវិញ្ញាណ មនុស្សម្នាជាច្រើនឲ្យធ្វើដំណើរមកកាន់ផ្ទះរបស់លោក ដើម្បីទស្សនាដំណាំនេះ និងភ្លក្សរសជាតិវានៅនឹងកន្លែងតែម្ដង។ អ្នកស្រី ឡេង ចាន់ថុល វ័យ៤៣ឆ្នាំ ជាភរិយារបស់លោក ឈឿន បានសម្គាល់ឃើញថា ចំនួនអ្នកជាប់ចិត្ដនឹងស្រាទំពាំងបាយជូរមានកាន់តែច្រើនឡើងៗ ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំនេះ។ ពួកគេមកក្រេបរសជាតិស្រានៅផ្ទះរបស់អ្នកស្រី ដែលជាផ្នែកមួយនៃដំណើរកម្សាន្ដផងដែរ។ ក្នុងមួយថ្ងៃ អ្នកស្រីត្រូវស្វាគមន៍ភ្ញៀវយ៉ាងតិច៥០នាក់ ដែលទំនងជាឮព័ត៌មានអំពីស្រាទំពាំងបាយជូរដំបូងបង្អស់របស់ កម្ពុជា តាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឬក៏ដំណឹងពីមាត់មួយទៅមាត់មួយតៗគ្នា។ អ្នកស្រី ចាន់ថុល បន្ដថា៖ «អតិថិជនមួយចំនួនដែលមកទីនេះបាននិយាយថា ពួកគេទៅខេត្ដសៀមរាប ពីព្រោះពួកគេចង់ទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្ដ ប៉ុន្ដែឆៀងចូលខេត្ដបាត់ដំបងព្រោះចង់ភ្លក្សរសជាតិស្រាទំពាំង បាយជូររបស់ខ្ញុំ»។ ដោយសារតែមានភ្ញៀវកាន់តែច្រើនមកក្រេបស្រានៅផ្ទះរបស់អ្នក ស្រីដោយផ្ទាល់ អ្នកស្រី ចាន់ថុលក៏បានបង្កើតភោជនីយដ្ឋានទំពាំងបាយជូរភ្នំមួយនៅជាប់គេហ ដ្ឋានរបស់ខ្លួន និងផ្ទុកស្រាសមល្មមឲ្យភ្ញៀវភ្លក្ស និងជាវ ដូច្នេះហើយទើបអ្នកស្រីពុំសូវមានស្រាច្រើនសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តាម សណ្ឋាគារ ឬក៏ភោជនីយដ្ឋាននានាក្នុងក្រុងបាត់ដំបង សៀមរាប និងរាជធានីភ្នំពេញដូចមុនទេ។ ត្រឡប់ទៅមើលនៅឆ្នាំ១៩៩៩វិញ នៅពេលដែលគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីផ្ដើមដាំទំពាំងបាយជូរដំបូង គ្មាននរណាម្នាក់សង្ឃឹមថា ពួកគាត់អាចធ្វើឲ្យផលិតផលនេះចេញជារូបរាងបានឡើយ។ ស្វាមីរបស់អ្នកស្រី ដែលមានបទពិសោធច្រើនខាងដំណាំក្រូច បានសាកល្បងដាំដំណាំទំពាំងបាយជូរតាមក្បួនសៀវភៅ។ អ្នកស្រីបានលើកឡើងថា៖ «ស្វាមីរបស់ខ្ញុំគឺជាកសិករម្នាក់ ដែលធ្លាប់ដាំតែដំណាំក្រូច។ ដោយសារតែដំណាំក្រូចនោះមិនសូវបានទិន្នផលកាក់កប ទើបគាត់ចង់ប្ដូរទៅដាំដំណាំផ្សេងវិញ។ ដូច្នេះគាត់ក៏បានធ្វើការស្រាវជ្រាវពីដំណាំផ្សេងៗច្រើនមុខទៀត ហើយគាត់បានរកឃើញថា ស្ថានភាពភូមិសាស្រ្ដ និងអាកាសធាតុនៅទីនេះគឺស័ក្ដិសមនឹងដាំដំណាំទំពាំងបាយជូរ»។ បន្ទាប់ពីលោកប្រមូលព័ត៌មានច្រើនគ្រប់គ្រាន់ពីវិធីដាំដំណាំ ទំពាំងបាយជូរ លោក ឈឿង បានទាក់ទងសាច់ញាតិរបស់ខ្លួននៅប្រទេសបារាំងឲ្យជួយផ្ដល់ពូជ ទំពាំងបាយជូរខ្លះៗដល់លោក។ អ្នកស្រី ចាន់ថុល បានបន្ថែមថា៖ «នៅពេលដែលបងប្អូនរបស់យើងមកលេងស្រុកខ្មែរ យើងបានសុំឲ្យពួកគេនាំយកពូជទំពាំងបាយជូរមកខ្លះ។ ពួកគេបានលាក់ដើមទំពាំងបាយជូរនៅក្នុងកាបូប។ ដំបូងយើងដាំវាតែប៉ុន្មានដើមទេ។ ក្រោយពីវាចេញផ្កា និងផ្ដល់ផ្លែល្អៗ យើងបានបំបៅកាន់តែច្រើនដើមបន្ថែមទៀត»។ ក្រោយមក ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីបានបង្កើនចំនួនដាំដុះរហូតដល់ផ្ទៃដី២ហិកតា។ ពិតណាស់បើគ្រាន់តែដីមានជីជាតិល្អមិនទាន់អាចធ្វើឲ្យដំណាំនេះ លូត លាស់ល្អបានទេ ប៉ុន្ដែត្រូវអរគុណដល់ស្ទឹងសង្កែស្ថិតនៅក្រោយផ្ទះរបស់លោកដែល ជា ប្រភពទឹកដ៏ធំ បានជួយដល់ការងាររបស់លោកជាច្រើន។ ដំបូងឡើយ លោក ឈឿង គ្រាន់តែដាំសម្រាប់ទទួលទានខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្ដែក្រោយមកទៀតលោកបានដាំសម្រាប់ផលិតស្រាទំពាំងបាយជូរ។ កាលពីឆ្នាំ២០០៤ លោកបានផ្ដើមផលិតស្រាទំពាំងបាយជូរដោយបានទិញម៉ាស៊ីន និងដបស្រាមកពីប្រទេសបារាំងព្រមទាំងបណ្ដាប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
គ្រួសាររបស់អ្នកស្រី បានផលិតស្រាទំពាំងបាយជូររស់ជាតិ៣ប្រភេទ Roger, Ripe និង Brandy។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា ទឹកខ្ញីដែលមិនទាក់ទងនឹងទំពាំងបាយជូរ ប៉ុន្ដែក៏ត្រូវបានផលិតនៅផ្ទះរបស់អ្នកស្រី សម្រាប់អតិថិជនផងដែរ។
ពេលវេលាចេះតែកន្លងផុតទៅ គ្រួសាររបស់អ្នកស្រី ចាន់ថុល បានបន្ថែមដំណាំទំពាំងបាយជូរពី២ទៅ៤ហិកតា ឬក៏ចាប់ពី២០០០ដើមរហូតដល់១២០០០ដើម។ អ្នកដែលរស់នៅបរិវេណជុំវិញផ្ទះរបស់អ្នកស្រី មិនទាន់ចាប់អារម្មណ៍ដាំដំណាំនេះនៅឡើយទេ ប៉ុន្ដែប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅខេត្ដបន្ទាយមានជ័យ និងស្រុករតនមណ្ឌលក្នុងខេត្ដបាត់ដំបង ដែលបានមកសិក្សាពីវិធីដាំទំពាំងបាយជូរពីគ្រួសាររបស់អ្នក ស្រី ក៏បានចាប់ផ្ដើមការងារកសិកម្មនេះនៅលើដីស្រែរបស់ខ្លួនដែរ។ ពួកគេបានថែមទាំងមានផ្លែទំពាំងបាយជូរមកលក់ឲ្យគ្រួសាររបស់អ្នក ស្រីវិញសម្រាប់ផលិតស្រា។
អ្នកស្រីកត់សម្គាល់ថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនយល់ច្រឡំថា ដំណាំទំពាំងបាយជូរអាចដាំនៅតែក្នុងបណ្ដាប្រទេសដទៃ។ ការពិត ដំណាំប្រភេទនេះក៏អាចដាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែរ។ ប្រជាជនខេត្ដបន្ទាយមានជ័យ និងស្រុករតនមណ្ឌល បានដាំវាដូចដំណាំស្រូវធម្មតា ហើយវាដុះលូតលាស់យ៉ាងលឿន»។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ការដាំដំណាំ ទំពាំងបាយជូរនៅក្នុងស្រុកយើង ទំនងជាផ្ដល់ទិន្នផលល្អជាងប្រទេសដទៃ ដោយវាបានផ្ដល់ផលរហូតដល់៣ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ខណៈពេលដែលអ្នកខ្លះអាចទទួលផលបានតែ១ឬ២ដងប៉ុណ្ណោះ។ អ្នកស្រីបានសម្គាល់ទៀតថា ទំពាំងបាយជូរត្រូវការអាកាសធាតុទាំងក្ដៅ និងត្រជាក់ ប៉ុន្ដែក្ដៅប្រសើរជាងត្រជាក់។
យ៉ាងណាមិញអ្នកស្រី ចាន់ថុល បន្ថែមថា៖ «វាក៏អាស្រ័យលើយើងជាអ្នកដាំខ្លួនឯង។ យើងអាចទទួលទិន្នផលផ្លែរាល់ពេលដែលយើងចង់ពីព្រោះយើងអាចផ្ដល់ ទឹក ជីនិងការថែទាំគ្រប់គ្រាន់»។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ចុងក្រោយថា ដំណាំទំពាំងបាយជូររបស់អ្នកស្រីបច្ចុប្បន្ន មិនត្រឹមតែផ្ដល់ទិន្នផលខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្ដែវាបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ជាផ្នែកកសិទេសចរណ៍ផងដែរ ពីព្រោះវាអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនាសហគមន៍អ្នកស្រីរាល់ ថ្ងៃ៕
ពីកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍